روش یادگیری تیمی

روش یاد گیری تیمی(این روش مختص فقط زبان نیست)

روش کارايي تيمي 10 مرحله دارد که عبارتند از :

1. مشخص کردن هدف هاي آموزشي توسط معلم ؛

2. ارزشيابي تشخيصي توسط معلم ؛

3. ارائه محتواي درس توسط معلم ؛

4. مطالعه انفرادي دانش آموزان ؛

5. ارائه سؤال ها به دانش آموزان توسط معلم و پاسخ دادن به آن ها ؛ از سوي فراگيران

6. تشکيل گروه هاي دانش آموزي توسط معلم ، براي بحث روي جواب ها و رسيدن دانش آموزان به يک جواب مشترک ؛

7. دادن پاسخ درست به سؤال ها توسط معلم و نمره دادن هر دانش آموزان به خود و تصحيح ورقه مشترک گروه توسط سر گروه ؛

8. ثبت نمرات در جدول و تفسير جدول توسط معلم ؛

9. ارزشيابي پاياني توسط معلم و پاسخ انفرادي دانش آموزان ؛

10. بازخورد توسط معلم .

در اين مقاله ، روش کارايي تيمي ، مراحل آن ، نقاط ضعف وقوت آن و نکاتي که در اجراي آن بايد در نظر گرفته شوند ، با مثال کافي توضيح داده شده اند.

الف ) مقدمه " به راستي که دل ها خسته مي شوند ، همان طور که بدن ها خسته مي شوند ، پس نوبرانه ها و تازه يافته هاي حکمت را براي اين دل ها بجوييد . " حضرت علي (ع)

آينده اي که امروزه پيش بيني مي شود از راه خواهد رسيد . اگر ما بدانيم که آينده چگونه بايد باشد ، مي توانيم بر آن تأثير بگذاريم . فرزندان ما در کلاس هاي درس از روش هايي بهره مي گيرند که پنجاه سال پيش به کار مي رفت و اگر ما مي خواهيم آنان را براي آينده آماده کنيم ، بايد درک درستي از روش هاي آموزشي نوين پيدا کنيم. يکي از بزرگان گفته است : " من معلمي را مي پرستم که انديشيدن را به من بياموزد نه انديشه ها را."

از آن جا که قواعد علمي و دانش بشري دائماً در حال پيشرفت و جايگزيني هستند ، ما بايد به دانش آموزان مهارت هاي فراگيري علوم را هم بياموزيم تا هيچ گاه در تنگناه قرار نگيرند. " يادگيري مشارکتي " يا "آموزش از طريق همياري " ، رويکردي جديد در آموزش دنياست که هدف هاي عمده آن عبارتند از : درگير کردن دانش آموزان در فرايند يادگيري ، از بين بردن حالت تک بعدي ومعلم محور کلاس ها ، و ايجاد علاقه و انگيزه به يادگيري فعال1 در دانش آموزان.

با توجه به مشکلات فعلي در جامعه ما که انگيزه تحصيل را در دانش آموزان و به خصوص پسران ، تاحدود زيادي از بين برده است ، اگر روشي بتواند اين انگيزه را به آن ها برگرداند و به کلاس و درس علاقه مند کند ، بايد از آن استقبال کرد.

در کار گروهي ، دانش آموزان مهارت هايي مانند : مشورت کردن ، فرماندهي و سازماندهي راهم مي آموزند (جانسون و جانسون 1990) . در اين روش ، معلم تدريس نمي کند ، بلکه نقش راهنما را دارد و فقط اشکالات را رفع مي کند. وظيفه ياد دادن و يادگيري به عهده دانش آموزان است ( نظري صارم ، 1379) . يادگيري مشارکتي شامل پنج روش است که عبارتند از : 1. کارايي تيمي ؛ 2. تدريس اعضاي تيم ؛ 3. قضاوت عملکرد ؛ 4. قضاوت طرز تلقي ؛ 5. حل مسأله .

با توجه به اين که رشته تحصيلي نگارنده زبان انگليسي است و با توجه به مطالعات و تجربيات شخصي خود ، براي تدريس زبان انگليسي در مدرسه ها ، روش کارايي تيمي را مناسب ترين روش مي داند و به همين دليل توضيحات و مثال اين مقاله در مورد اين روش است. نکته مهمي که بايد متذکر شد ، اين است که اولاً برخلاف تصور بعضي همکاران ، در اين روش ، اقتدار معلم که لازمه کنترل کلاس است ، از بين نمي رود. ثانياً اين روش بايد دقيق و کامل اجرا شود ؛ در غير اين صورت ، اثر بخش نخواهد بود.

ب ) روش کارايي تيمي ( يک مثال ) 1. مشخص کردن هدف هاي آموزشي ( معلم ) مثلاً : دانش آموزان متن کوتاهي درباره ميمون ها مي خوانند و در پايان سعي مي کنند به پنج سؤال چهار گزينه اي که بعد از متن مي آيد ، پاسخ درست بدهند. 2. ارزشيابي تشخيصي ( معلم ) معلم از دانش آموزان دو سؤال مي پرسد : " به نظر شما ميمون ها چه خصوصياتي دارند و ميمون ها چه چيزهايي را مي توانند ياد بگيرند ؟" اين سؤالات توسط دانش آموزان داوطلب پاسخ داده مي شود و معلم پاسخ هاي درست را روي تابلو مي نويسد. 3. ارائه محتواي درس (معلم ) معلم متن درس و گاهي متن و سؤالات را با هم به دانش آموزان مي دهد. 4. مطالعه به صورت انفرادي (دانش آموزان ) 5. ارائه سؤالات به دانش آموزان ( معلم ) و پاسخ دادن انفرادي ( دانش آموزان ). 6. تشکيل گروه ها ( معلم ) و بحث روي جواب ها و رسيدن به يک جواب مشترک ( دانش آموزان ) معلم کلاس را به چند گروه مساوي تقسيم مي کند ( حداقل تعداد افراد گروه 2 نفر و حداکثر 6 نفر است ).

بايد توجه داشت که ترکيب کلي گروه ها تا حد امکان متجانس باشد. بهترين روش براي کار ، روش قرعه کشي تيم هاي فوتبال جام جهاني است. يعني دانش آموزان قوي و ضعيف بايد بين تمام گروه ها پخش شوند. نکته دوم اين که اين گروه ها در طول سال تحصيلي نبايد ثابت بمانند و براي مباحث جديد گروه هاي جديدي تشکيل شوند. اين کار باعث آشنايي و صميميت هر چه بيش تر دانش آموزان کلاس با يکديگر مي شود. بعد از تعيين گروه ها ، معلم يک نفر از هر گروه را به عنوان رئيس و يک نفر ديگر را به عنوان منشي گروه انتخاب مي کند. رئيس گروه وظيفه ايجاد هماهنگي ، رفع نهايي اختلافات ، انجام رأي گيري در موارد اختلاف ، ارتباط با معلم و درگير کردن همه اعضاي گروه خود را با تکليف داده شده به عهده دارد. منشي اکثريت اعضاي گروه را مي نويسد. توضيح اين که اعضاي گروه حق دارند براي گروه خود اسم تعيين کنند. اگر در هرجلسه ، متناسب با موضوع جلسه اسم گذاري صورت گيرد ، بهتر است مثلاً در يک جلسه از اسامي گل ها ، در جلسه هاي بعد از اسامي حيوانات ، شهرها ، کوه ها ، رنگ ها و مانند آن ها . اين کار باعث تنوع ، جذابيت وجالب تر شدن رقابت گروه ها مي شود ؛ ضمن اين که خود اسامي انتخاب شده ممکن است نکات قابل تفسيري داشته باشند. لازم است رؤسا و منشيان گروه ها در جلسات بعد عوض شوند.

7. معلم پاسخ صحيح سؤالات را ارائه مي دهد ، دانش آموزان برگه هاي انفرادي خود را نمره مي دهند و سپس رئيس هر گروه ورقه گروه را تصحيح مي کند. 8. ثبت نمرات در جدول وتفسير جدول ( معلم ) : معلم روي تابلو جدولي مي کشد نکته 1: به جاي A،B و… اسامي انتخاب شده توسط گروه ها را مي نويسيم . نکته 2: نمره مؤثر بودن يادگيري را بر اساس فرمولي که در زير نويس آمده است محاسبه مي کنند. 2 نکته 3: رتبه بندي گروه ها بر اساس " نمره مؤثر بودن يادگيري " تعيين مي شود ، يعني گروهي که کار گروهي آن ها از کار انفرادي آن ها بهتر باشد ، رتبه بالاتري کسب مي کنند.

نکته 4: چنانچه معدل نمرات اعضاي گروه از نمره ورقه مشترک گروه بيش تر باشد ، نشان دهنده اين است که اعضاي گروه مورد نظر همکاري مناسبي با هم نداشته اند. در اين حالت نمره مؤثر بودن يادگيري منفي خواهد بود. نکته 5: چنانچه به هر دليل قادر نباشيم گروه هاي متجانسي تشکيل دهيم ، اين کار مشکلاتي به بار مي آورد ؛ از جمله ، وقتي اعضاي يک گروه و نمره ورقه مشترک گروه به هم نزديک خواهد بود. در نتيجه نمره مؤثر بودن يادگيري و رتبه گروه پايين مي آيد. بنابر اين در گروه بندي ها بايد دقت زيادي اعمال کرد و در اين زمينه شناخت معلم از دانش آموزان بسيار مؤثر است.

نکته 6: از تقسيم بندي دانش آموزان به زرنگ و تنبل خودداري کنيم وبه جاي آن اصطلاحات قوي و ضعيف به کار ببريم.

9. معلم ، گروه ها را منحل مي کند و سپس بر اساس متن قبلي سؤالات ديگري در اختيار تک تک دانش آموزان قرار مي دهد و بعد از زمان تعيين شده ورقه ها را مي گيرد. 10- بازخورد (معلم ) معلم در اولين فرصت ممکن بايد نمرات آزمون پاياني را به دانش آموزان اعلام کند. از آن جا که دانش آموزان بعد از هر گونه آزموني مشتاق و حتي نگران نمره خود هستند ، اگر کليد آزمون ها فوراً به آن ها داده شود و به نمرات هم سريعاً اعلام شود ، در يادگيري آن ها بسيار مؤثر است. بايد به خاطر داشت که خود برگزاري آزمون ها ، نوعي آموزش هستند و برگزاري آزمون هاي منظم و ارزشيابي تدريجي هم از اين منظر قابل توجيه هستند. بعضي متخصصان آموزشي حتي پيشنهاد مي کنند که انواع آزمون ها را وسيله تدريس قرار دهيم ؛ يعني از يک نکته چند سوال به دانش آموزان بدهيم و جواب ها را به بحث بگذاريم و سپس نکته مورد نظر را از دل سؤالات آزمون بيرون بکشيم .

فرض کنيم سه گروه پنج نفره داشته ايم که حاصل کار آن ها به قرار زير است : گروه اول : زاگرس نمرات انفرادي اعضاي گروه : 20- 19-17-17-15 نمره ورقه مشترک گروه : 18 گروه دوم : دماوند نمرات انفرادي اعضاي گروه : 20-20-16-16-12 نمره ورقه مشترک گروه : 15 گروه سوم : الوند نمرات انفرادي اعضاي گروه : 20-20-19-18-18 نمره ورقه مشترک گروه : 20 اين نمرات را در جدول مي بينيد :

1. 2. معدل نمرات اعضاي گروه الوند (19) از همه بيش تر است ، اما حاصل کار گروهي پائين است و رتبه دوم را کسب کرده اند. همان طور که از کم ترين و بيش ترين نمره اعضاي گروه (18 و 20) مي توان فهميد ، آن ها تقريباً همگي قوي بوده اند که اين البته اشکال مهمي است. 3. نمره مؤثر بودن يادگيري گروه دماوند منفي شده است و نشان مي دهد که کار انفرادي اعضاي اين گروه از کار گروهي آن ها قوي تر بوده است . اين ضعف در کار گروهي ممکن است به دليل عدم توانايي سر گروه در سازماندهي افراد ، تسلط يک يا دو نفر بر کل اعضاي گروه و يا عدم بحث و همفکري اعضا باشد و اين هم اشکال مهمي است.

ج ) چند نکته مهم 1. درستي اين روش به همکاري دانش آموزان و وجود اعتماد بين معلم و دانش آموزان بستگي دارد. البته ارزشيابي پاياني که بايد ملاک اصلي نمره دادن به دانش آموزان باشد، به صورت انفرادي و زير نظر کامل معلم انجام مي شود. بهتر است معلم نمره ورقه مشترک گروه را هم براي اعضاي گروه يادداشت کند. اما در نمره کارنامه دانش آموزان ، اهميت کم تري براي آن قائل شود. حتي مي توان ورقه يک گروه را به گروهي ديگر داد تا تصحيح کند. 2. توصيه مي شود معلمان همه رشته ها ، روش مطالعه " SQ4R" را به دانش آموزان بياموزند. اين روش از بخش هاي زير تشکيل مي شود : "Survey " ( مطالعه عميق ) ، " Question" ( ارائه سؤال ) ، "Review" ( مرور محتواي درسي ) ، " Respond" ( پاسخ به سؤالات ) ، " Repetiton" ( تکرار نکات اصلي ) و " Write the Summory" ( نوشتن خلاصه مطلب ). 3. بهتر است کتاب هاي دانش آموزان کنترل شود تا کسي قبلاً و مثلاً با کمک حل المسائل به سؤالات پاسخ نداده باشد. سؤالات ارزشيابي پاياني هم بهتر است توسط معلم مطرح شوند.

نتيجه گيري همان طور که ذکر شد، در روش آموزش از طريق همياري ، هرچند به دانش آموزان نقش زيادي واگذار شده است ، اما هنوز هم معلم نقش کليدي و مهمي دارد. يکي از ايرادات مهمي که ممکن است بعضي از همکاران به اين روش وارد بدانند ، کمبود وقت است . پاسخ اين است که در مدرسه هايي مانند مدرسه هاي نمونه دولتي ، شاهد ، غير انتفاعي و مانند آن ها که معمولاً يکي دو ساعت به ساعات هر درس اضافه شده است و تعداد دانش آموزان هم زياد نيست ، اين روش کاملاً جواب مي دهد. در مورد مدرسه هاي عادي هم اين روش قابل اجرا است و نويسنده خود اين روش را در هر دو نوع مدرسه با موفقيتت تجربه کرده است. البته در مدرسه هاي عادي ، به دليل کمبود وقت ، مي توان حداقل براي تنوع در کلاس ها ماهي يک بار اين روش را اجرا کرد. يادمان باشد انگيزه دادن و ايجاد نشاط هنگام يادگيري هنر معلم به حساب مي آيد. اين روش در اين زمينه ، کمک زيادي به ما مي کند

منبع : http://g-d-english.blogfa.com/post/132